BES (Bireysel Emeklilik Sistemi) Getirisi Hesaplama Simülatörü Hakkında
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), çalışanların veya dileyen herkesin aktif çalışma dönemlerinde düzenli olarak tasarruf yapmasını teşvik eden, bu tasarrufların çeşitli fonlarda değerlendirilerek emeklilik döneminde ek bir gelir sağlamasını amaçlayan özel bir emeklilik sistemidir. Devlet, sisteme katılımı özendirmek için yatırılan katkı paylarına belirli bir oranda ek katkı yapmaktadır.
Temel Kavramlar
- Katkı Payı: Sisteme düzenli olarak (genellikle aylık) yatırdığınız tutardır.
- Devlet Katkısı: Devletin, yatırdığınız katkı payının üzerine eklediği teşvik tutarıdır. Mevcut oran %30'dur. Ancak, yıllık alınabilecek devlet katkısı miktarı, o yılki brüt asgari ücret toplamının %30'u ile sınırlıdır. Bu simülatörde bu üst limit dikkate alınır.
- Fon Getirisi: Katkı paylarınızın ve devlet katkılarının yatırıldığı emeklilik yatırım fonlarının (hisse senedi, tahvil, altın vb. içeren) yıllık ortalama getiri oranıdır. Bu getiri garanti değildir ve fonun performansına göre değişir. Simülatörde girdiğiniz oran varsayımsaldır.
- Fon Toplam Gider Kesintisi: Emeklilik şirketlerinin fonları yönetmek için birikiminizden yıllık olarak kestiği oransal ücrettir. Fon İşletim Gider Kesintisi (FİGK) ve diğer olası kesintileri içerir. Bu oran fon tipine göre değişir.
- Stopaj (Vergi Kesintisi): Sistemden ayrılırken veya emekli olurken, birikiminizin getiri kısmı üzerinden yapılan gelir vergisi kesintisidir. Oranı, sistemde kalma sürenize ve ayrılma şeklinize (emeklilik, vefat, maluliyet veya diğer) göre değişir:
- 10 yılını ve 56 yaşını (veya ilgili emeklilik yaşını) tamamlayarak emeklilik hakkı kazananlardan: %5
- 10 yılını tamamlamadan ayrılanlardan: %15
- 10 yılını tamamlayan ancak emeklilik yaşını beklemeden ayrılanlardan: %10
- Vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlardan: %5
Bu simülatör, varsayılan olarak emeklilik hakkı kazanarak ayrılma durumundaki %5 oranını kullanır ancak değiştirilebilir. Devlet katkısı hesabındaki getirilerin vergilendirmesi farklılık gösterebilir, bu simülatörde stopaj ana para ve devlet katkısı ana parası hariç toplam net getiri üzerinden hesaplanmaktadır.
Simülatör Nasıl Çalışır? (Güncellenmiş Mantık)
Bu araç, girdiğiniz bilgilere dayanarak yıl yıl birikiminizin nasıl artabileceğini tahmin eder:
- Mevcut birikiminizle başlar (Yıl 0 sonu / Yıl 1 başı).
- Her yıl için:
- Yıl başı birikimine beklenen fon getirisini uygular.
- Getiri eklenmiş tutardan fon gider kesintisini düşer.
- O yıl için öngörülen katkı payını (yıllık artış oranı uygulanarak) hesaplar.
- Hesaplanan katkı payına göre yıllık devlet katkısını (%30 oranında, tavanı aşmayacak şekilde) belirler.
- Gider sonrası birikime o yılın katkı payını ve devlet katkısını ekleyerek yıl sonu toplam birikimini bulur.
- Bu işlemi emeklilik yaşınıza kadar her yıl tekrarlar.
- Emeklilik yaşındaki toplam brüt birikimden, toplam yatırdığınız ana para (katkı payları) ve toplam devlet katkısı ana parası çıkarılarak vergiye tabi net getiri bulunur.
- Bu net getiri üzerinden belirttiğiniz stopaj oranı uygulanarak vergi kesintisi hesaplanır.
- Vergi düşüldükten sonraki net birikiminiz gösterilir.
Simülasyon Varsayımları ve Sınırlamalar:
- Bu araç bir simülatördür ve sonuçlar yalnızca girdiğiniz varsayımlara dayalı tahminlerdir. Gerçek getiriler, giderler ve devlet katkısı tavanı farklılık gösterebilir.
- Gelecekteki fon getirisi, enflasyon, katkı payı artışı ve gider kesintisi oranları sabit kabul edilmiştir. Gerçekte bu oranlar yıllara göre değişkenlik gösterecektir. Yüksek getiri ve katkı artışı varsayımları, özellikle uzun vadede sonucu önemli ölçüde artırabilir.
- Devlet katkısı tavanı her yıl brüt asgari ücrete göre değişir. Simülatör, girdiğiniz tavan değerini tüm yıllar için sabit kabul eder.
- Stopaj hesaplaması basitleştirilmiştir. Devlet katkısı hesabındaki getirilerin vergilendirmesi ve hak ediş süreleri gibi detaylar tam olarak yansıtılmamış olabilir.
- Emeklilik şirketlerinin uygulayabileceği ek yönetim gideri kesintileri veya giriş aidatı gibi masraflar bu simülasyona dahil edilmemiştir.
- Yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. BES planı seçimi ve fon dağılımı için lisanslı bir finansal danışmana başvurmanız önerilir.