Miras Payı (Veraset) Hesaplama Hakkında Bilgiler
Miras payı hesaplama, bir kişinin vefatı (miras bırakan) üzerine geride bıraktığı mal varlığının (tereke), kanunen belirlenmiş mirasçıları arasında nasıl paylaştırılacağını belirleme işlemidir. Türk Medeni Kanunu (TMK), yasal mirasçıları ve bu mirasçıların paylarını belirleyen bir "zümre sistemi" esas alır.
Türk Medeni Kanunu'na Göre Zümre Sistemi ve Halefiyet
Yasal mirasçılar, miras bırakana olan kan hısımlığı derecelerine göre zümrelere ayrılır. Bir önceki zümrede mirasçı bulunması, sonraki zümredekilerin mirasçılığını engeller. Önemli bir prensip olan halefiyet (kök içinde halefiyet) ilkesine göre, miras bırakandan önce ölmüş olan yasal mirasçının payı, kendi altsoyuna (varsa) geçer ve o kök içinde paylaştırılır.
- Birinci Zümre: Miras bırakanın altsoyu (çocukları, torunları, onların çocukları...). Çocuklar eşit pay alır. Miras bırakandan önce ölmüş çocuğun payı, kendi altsoyuna (miras bırakanın torunlarına) geçer ve torunlar arasında eşit olarak paylaştırılır.
- İkinci Zümre: Miras bırakanın anne ve babası ile onların altsoyu (miras bırakanın kardeşleri, yeğenleri...). Eğer altsoy (1. zümre) yoksa miras anne ve babaya kalır. Anne ve baba eşit pay alır. Miras bırakandan önce ölmüş anne veya babanın payı kendi altsoyuna (miras bırakanın kardeşlerine, onlar da ölmüşse yeğenlerine vs.) geçer.
- Üçüncü Zümre: Miras bırakanın büyük anne ve büyük babaları ile onların altsoyu (miras bırakanın amca, hala, dayı, teyzeleri ve kuzenleri...). Eğer birinci ve ikinci zümrede kimse yoksa miras, büyük anne ve büyük babalara kalır. Onlar da eşit pay alır. Ölmüş olanların payı kendi altsoyuna geçer (Bu araç 3. zümredeki halefiyeti detaylı hesaplamaz).
Eğer ilk üç zümrede hiçbir mirasçı bulunmuyorsa, sağ kalan eş tek başına mirasçı olur. Sağ kalan eş de yoksa, miras Devlete kalır.
Sağ Kalan Eşin Miras Payı
Sağ kalan eşin miras payı, hangi zümre ile birlikte mirasçı olduğuna göre değişir:
- Birinci zümre (altsoy) ile birlikte mirasçı ise: Terekenin 1/4'ünü alır.
- İkinci zümre (anne-baba veya onların altsoyu) ile birlikte mirasçı ise: Terekenin 1/2'sini alır.
- Üçüncü zümre (büyük anne-büyük baba veya onların altsoyu) ile birlikte mirasçı ise: Terekenin 3/4'ünü alır.
- Eğer ilk üç zümrede kimse yoksa: Terekenin tamamını alır.
Saklı Pay (Mahfuz Hisse)
Saklı pay, miras bırakanın ölüme bağlı tasarruflarıyla (vasiyetname, miras sözleşmesi) dahi ortadan kaldıramayacağı, kanunen belirli mirasçılara ayrılmış olan miras payıdır. Saklı paylı mirasçılar şunlardır:
- Altsoy (Çocuklar, torunlar...): Yasal miras paylarının 1/2'si.
- Anne ve Baba: Yasal miras paylarının 1/4'ü.
- Sağ Kalan Eş:
- Altsoy veya anne-baba zümresiyle birlikte mirasçı ise yasal miras payının tamamı.
- Diğer hallerde (üçüncü zümre ile mirasçı ise veya tek başına mirasçı ise) yasal miras payının 3/4'ü.
Önemli Not: Kardeşlerin saklı payı 2007 yılında yapılan değişiklikle kaldırılmıştır.
Eğer miras bırakanın tasarrufları saklı payları ihlal ediyorsa, saklı paylı mirasçılar "tenkis davası" açarak haklarını talep edebilirler.
Yasal Uyarı: Bu hesaplama aracı, Türk Medeni Kanunu'nun genel miras hükümleri çerçevesinde bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Miras hukuku karmaşık bir alan olup, evlatlık, mirasın reddi, mirastan çıkarma, vasiyetnamenin yorumu, mal rejimi tasfiyesi gibi birçok özel durumu içerebilir. Bu araç, bu özel durumları ve olası tüm istisnaları kapsamamaktadır. Hesaplanan paylar yalnızca yasal miras paylarını göstermekte olup, somut bir miras durumu için kesinlik taşımaz. Özellikle saklı pay hesaplamaları, tenkis talepleri, halefiyetin tüm detayları ve karmaşık aile yapıları için mutlaka bir hukuk profesyoneline (avukata) danışmanız gerekmektedir. Bu araç kullanılarak yapılan hesaplamalara dayanılarak alınan kararlardan ve doğacak sonuçlardan SmartHesap.com sorumlu tutulamaz.