Servikal muayene bulgularına göre doğum indüksiyonu başarısını değerlendirin.
Bishop Skoru, gebelik sürecinin sonunda, doğum eyleminin ilaçlarla başlatılması (doğum indüksiyonu veya halk arasındaki adıyla suni sancı) planlanan bir kadında, bu işlemin başarılı olma olasılığını öngörmek için kullanılan standart bir klinik puanlama sistemidir. 1964 yılında Dr. Edward Bishop tarafından geliştirilen bu skor, temel olarak rahim ağzının (serviks) doğuma ne kadar "hazır" veya "olgun" olduğunu objektif bir şekilde değerlendirir. Olgunlaşmamış, yani doğuma hazır olmayan bir serviks ile başlanan indüksiyonların başarısız olma, uzamış doğum eylemi veya sezaryen ile sonuçlanma olasılığı daha yüksektir.
Doğum indüksiyonu, doğum eyleminin kendiliğinden başlamadan önce, tıbbi yöntemlerle rahim kasılmalarını başlatma işlemidir. Anne veya bebek için gebeliğin devam etmesinin riskli olduğu durumlarda veya miad aşımı (günü geçme) gibi nedenlerle planlanır. Bishop skoru, bu kararı vermeden önce servikal durumu değerlendirerek hekime yol gösterir.
Doğal doğum eylemi yaklaştıkça, serviks bir dizi değişiklik geçirir: öne doğru döner, yumuşar, incelir (silinme/effacement) ve açılmaya (dilatasyon) başlar. Bu sürece "servikal olgunlaşma" denir. Bishop skoru, bu olgunlaşma sürecinin beş temel bileşenini puanlayarak serviksin doğuma ne kadar elverişli olduğunu belirler.
Değerlendirme, bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılan basit bir vajinal muayene (tuşe) ile yapılır:
| Parametre | 0 Puan | 1 Puan | 2 Puan | 3 Puan | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Pozisyon | Posterior | Orta | Anterior | - | Rahim ağzının vajina içinde arkaya mı, öne mi dönük olduğu. Öne dönük olması doğuma hazırlığı gösterir. |
| Kıvam | Sert | Orta | Yumuşak | - | Rahim ağzının dokusu. Gebelik boyunca sert olan serviks, doğum yaklaşınca yumuşar (dudak kıvamı gibi). |
| Silinme (%) | %0-30 | %40-50 | %60-70 | ≥ %80 | Serviksin incelme ve kısalma yüzdesi. %100 silinme, serviksin kağıt gibi inceldiği anlamına gelir. |
| Açıklık (cm) | Kapalı | 1-2 | 3-4 | ≥ 5 | Rahim ağzının ne kadar açıldığı. Normal doğum için 10 cm açıklık gerekir. |
| Baş Seviyesi | -3 | -2 | -1, 0 | +1, +2 | Bebeğin başının, annenin leğen kemiğindeki hayali bir çizgiye (ischial spina) göre nerede olduğu. -3 yukarıda, 0 aynı hizada, +3 ise doğum kanalının çıkışına çok yakın demektir. |
Her bir bileşenden alınan puanlar toplanarak 0 ile 13 arasında bir toplam skor elde edilir. Bu skor, indüksiyon stratejisini belirlemede kritik bir rol oynar.
Bishop Skoru, 1964 yılında Amerikalı kadın doğum uzmanı Dr. Edward H. Bishop tarafından, o dönemde giderek yaygınlaşan elektif doğum indüksiyonlarının başarısını öngörebilmek amacıyla geliştirilmiştir. Dr. Bishop, indüksiyon kararının keyfi veya subjektif olmasından ziyade, objektif ve ölçülebilir kriterlere dayanması gerektiğini savunuyordu. Amacı, "elverişsiz" bir servikse sahip hastalarda gereksiz veya başarısız indüksiyon denemelerini ve bunlara bağlı sezaryen oranlarını azaltmaktı.
Bu amaçla, yüzlerce hasta üzerinde yaptığı çalışmada, doğum indüksiyonu başarısıyla en yakından ilişkili olan beş servikal özelliği (pozisyon, kıvam, silinme, açıklık ve fetal baş seviyesi) belirledi. Bu özelliklere birer puan atayarak basit ama etkili bir "Pelvik Puanlama" sistemi oluşturdu. *Obstetrics & Gynecology* dergisinde yayınlanan bu sistemi, doğum eyleminin yönetiminde devrim yarattı ve klinisyenlere, indüksiyona başlamadan önce servikal olgunlaştırma gerekip gerekmediği konusunda kanıta dayalı bir rehber sundu. Skor, Dr. Bishop'ın adıyla anılarak günümüzde hala obstetrik pratiğinin temel taşlarından biri olmaya devam etmektedir.
Bishop skoru, obstetrik alanında en bilinen ve en çok kullanılan skorlama sistemlerinden biridir. Aşağıda, skorun temelini oluşturan orijinal makale ve günümüzdeki geçerliliğini ve kullanımını tartışan modern kaynaklar yer almaktadır.