Revize Cenevre Skoru (PE Olasılığı)

Revize Cenevre Skoru Hakkında Detaylar

Revize Cenevre Skoru, Pulmoner Emboli (PE) şüphesi olan hastalarda, PE'nin klinik ön test olasılığını belirlemek için kullanılan bir başka değerli klinik karar aracıdır. Wells Kriterleri'nden temel farkı, "PE'nin en olası tanı olması" gibi subjektif bir madde içermemesi ve tamamen objektif, ölçülebilir değişkenlere dayanmasıdır. Bu özellik, farklı klinisyenler arasında daha tutarlı bir sonuç elde edilmesini sağlar.

Skalanın Amacı ve Bileşenleri

Wells Kriterleri gibi, Cenevre Skorunun amacı da hastaları risk gruplarına ayırarak tanısal testlerin (D-dimer, BTPA) akılcı kullanımını sağlamaktır. Skor, 8 objektif kritere dayanır:

• Yaş > 65: +1 Puan
• Önceki DVT veya PE Öyküsü: +3 Puan
• Son 1 Ayda Cerrahi veya Kırık: +2 Puan
• Aktif Malignite: +2 Puan
• Tek Taraflı Bacak Ağrısı: +3 Puan
• Hemoptizi (Kanlı Balgam): +2 Puan
• Kalp Hızı: 75-94/dk arası için +3 Puan, ≥95/dk için +5 Puan
• Bacak Palpasyonunda Ağrı VE Tek Taraflı Ödem: +4 Puan

Skorun Yorumlanması ve Yönetim Algoritması

Toplam puan, hastayı üç geleneksel risk grubuna ayırır. Ancak pratikte, yönetim kararları genellikle basitleştirilmiş iki düzeyli sisteme göre verilir.

Skorun Geliştirilmesi ve Tarihçesi

Revize Cenevre Skoru'nun kökeni, 2001 yılında İsviçre'deki Cenevre Üniversite Hastaneleri'nden Dr. Arnaud Perrier ve meslektaşları tarafından geliştirilen orijinal Cenevre Skoruna dayanmaktadır. Orijinal skorun amacı, o dönemde popüler olan ancak subjektif bir madde ("PE en olası tanı mı?") içeren Wells Kriterleri'ne tamamen objektif bir alternatif sunmaktı. Ancak, orijinal Cenevre Skoru arteriyel kan gazı analizi gerektiriyordu, bu da kullanımını acil servislerde ve polikliniklerde zorlaştırıyordu.

Bu pratik zorluğu aşmak için, 2006 yılında aynı araştırma grubundan Dr. Grégoire Le Gal liderliğindeki bir ekip, "Revize Cenevre Skoru"nu geliştirdi. Bu yeni versiyonda, kan gazı parametreleri gibi invaziv testler gerektiren kriterler, kalp hızı ve yaş gibi yatak başında kolayca elde edilebilen verilerle değiştirildi. Bu revizyon, skorun kullanılabilirliğini büyük ölçüde artırdı ve klinisyenlerin subjektif yargıya başvurmadan, tamamen objektif verilerle PE olasılığını hızlı bir şekilde değerlendirmesine olanak tanıdı. Bu sayede Revize Cenevre Skoru, dünya çapında PE tanı algoritmalarında yaygın olarak kullanılan bir araç haline geldi.

Literatür ve Kaynakça

Revize Cenevre Skoru, çok sayıda prospektif çalışma ile doğrulanmış ve geçerliliği kanıtlanmış bir klinik karar aracıdır. Aşağıda, skorun geliştirilmesini ve validasyonunu detaylandıran temel makaleler yer almaktadır.

• Le Gal, G., Righini, M., Roy, P. M., et al. (2006). Prediction of pulmonary embolism in the emergency department: the revised Geneva score. Annals of Internal Medicine, 144(3), 165–171. - (Günümüzde kullanılan Revize Cenevre Skorunu tanıtan ve doğrulayan temel makale.)
• Wicki, J., Perneger, T. V., Junod, A. F., Bounameaux, H., & Perrier, A. (2001). Assessing clinical probability of pulmonary embolism in the emergency room: a new score. Archives of Internal Medicine, 161(1), 92-97. - (Kan gazı parametrelerini içeren orijinal Cenevre Skorunu açıklayan ilk çalışma.)
• Klok, F. A., Mos, I. C., Nijkeuter, M., Righini, M., Perrier, A., Le Gal, G., & Huisman, M. V. (2008). Simplification of the revised Geneva score for assessing clinical probability of pulmonary embolism. Archives of Internal Medicine, 168(19), 2131–2136. - (Skorun daha da basitleştirilmiş bir versiyonunu öneren ve doğrulayan önemli bir takip çalışması.)
• Righini, M., Le Gal, G., Aujesky, D., Roy, P. M., Sanchez, O., Verschuren, F., ... & Perrier, A. (2008). Diagnosis of pulmonary embolism by multidetector CT alone or with V/Q scan. A prospective multicenter study. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 177(3), 332-339. - (Cenevre skoru gibi klinik olasılık skorlarının tanısal algoritmalardaki yerini gösteren büyük bir çalışma.)