Child-Pugh Skoru nedir ve ne için kullanılır?

Child-Pugh Skoru (Child-Turcotte-Pugh Skoru), kronik karaciğer hastalığı ve sirozun şiddetini değerlendirmek için kullanılan bir klinik skorlama sistemidir. Total bilirubin, serum albümin, INR, asit ve hepatik ensefalopati parametrelerine dayanarak hastaları A, B veya C sınıfına ayırır. Temel kullanım alanları: 1) Karaciğer hastalığının prognozunu belirleme, 2) Cerrahi risk değerlendirmesi, 3) Karaciğer nakli önceliğini belirleme, 4) Tedavi yanıtını takiptir.

Child-Pugh Skoru nasıl hesaplanır?

Child-Pugh Skoru 5 bileşenin puanlanmasıyla hesaplanır: 1) Total bilirubin (PBC/PSC hastalarında farklı eşikler): 1-3 puan, 2) Serum albümin: 1-3 puan, 3) INR: 1-3 puan, 4) Asit varlığı/şiddeti: 1-3 puan, 5) Hepatik ensefalopati derecesi: 1-3 puan. Bu puanlar toplanır. Toplam 5-6 puan: A Sınıfı, 7-9 puan: B Sınıfı, 10-15 puan: C Sınıfı olarak kategorize edilir.

Child-Pugh A, B ve C sınıfları ne anlama gelir?

Child-Pugh A Sınıfı (5-6 puan): İyi kompanse siroz. 1 yıllık sağkalım ~%100. Child-Pugh B Sınıfı (7-9 puan): Orta derecede dekompanse siroz. 1 yıllık sağkalım ~%81. Child-Pugh C Sınıfı (10-15 puan): İleri dekompanse siroz. 1 yıllık sağkalım ~%45. C Sınıfı hastalar karaciğer nakli için öncelikli adaylardır.

Child-Pugh ile MELD skoru arasındaki fark nedir?

Child-Pugh hem laboratuvar değerlerini (bilirubin, albümin, INR) hem de klinik bulguları (asit, ensefalopati) içerir. MELD skoru ise sadece objektif laboratuvar verilerine (bilirubin, INR, kreatinin) dayanır. Child-Pugh yatak başında daha kolay uygulanabilirken, MELD özellikle nakil önceliği belirlemede daha yaygın kullanılır.

Primer biliyer kolanjit (PBC) hastalarında Child-Pugh hesaplaması farklı mıdır?

Evet, PBC ve primer sklerozan kolanjit (PSC) hastalarında bilirubin puanlaması farklıdır: Bilirubin >10 mg/dL: 3 puan, 4-10 mg/dL: 2 puan, <4 mg/dL: 1 puan. Bu ayarlama, kolestatik hastalıklarda bilirubin yüksekliğinin farklı prognostik anlamı nedeniyle yapılır.

Child-Pugh Skoru hangi durumlarda yanıltıcı olabilir?

1) Akut karaciğer yetmezliğinde, 2) Böbrek yetmezliği olanlarda (INR ve bilirubini etkileyebilir), 3) Albümin infüzyonu yapılan hastalarda, 4) Antikoagülan kullananlarda (INR yanlış yüksek çıkabilir), 5) Diüretik tedavi alan hastalarda asit değerlendirmesi zorlaşabilir.

Child-Pugh Skoru cerrahi risk değerlendirmesinde nasıl kullanılır?

Child-Pugh A hastaları genellikle elektif cerrahi için uygun adaylardır. B Sınıfı hastalarda cerrahi risk artmıştır, acil olmayan girişimlerden kaçınılmalıdır. C Sınıfı hastalarda mortalite riski çok yüksektir, sadece hayat kurtarıcı girişimler düşünülmelidir. Özellikle abdominal cerrahilerde 30 günlük mortalite: A Sınıfı ~10%, B ~30%, C ~80%'dir.

Child-Pugh Siroz Şiddet Skoru Hesaplama

Child-Pugh Skoru Hakkında Detaylar

Child-Pugh Skoru (veya Child-Turcotte-Pugh Skoru), kronik karaciğer hastalığının, özellikle sirozun prognozunu (hastalığın seyri hakkındaki öngörü) ve şiddetini değerlendirmek için kullanılan bir skorlama sistemidir. Hem laboratuvar değerlerini hem de klinik muayene bulgularını bir araya getirerek karaciğerin fonksiyonel rezervi hakkında bir fikir verir.

Skalanın Amacı ve Bileşenleri

Bu skorun temel amacı, hastaları hastalıklarının ciddiyetine göre gruplandırarak mortalite riskini tahmin etmek ve tedavi kararlarına (örneğin, karaciğer nakli değerlendirmesi, cerrahi riskin belirlenmesi) yardımcı olmaktır. Skor, 5 değişkene dayanır ve her birine 1, 2 veya 3 puan verilir:

Total Bilirubin: Karaciğerin safrayı işleme ve atma yeteneğini gösterir.
Serum Albümin: Karaciğerin protein sentezleme kapasitesini yansıtır.
INR (Uluslararası Normalize Oran): Karaciğerin pıhtılaşma faktörlerini üretme yeteneğini ölçer.
Asit (Ascites): Karın içinde sıvı birikmesi, portal hipertansiyonun ve karaciğer yetmezliğinin bir işaretidir.
Hepatik Ensefalopati: Karaciğerin toksinleri temizleyememesi sonucu beyin fonksiyonlarında meydana gelen bozulmadır.

Skorun Yorumlanması ve Prognoz

5 bileşenden alınan puanlar toplanarak nihai skor elde edilir. Bu skor, hastayı üç sınıftan birine yerleştirir:

Puan Toplamı	Child-Pugh Sınıfı	1 Yıllık Sağkalım	2 Yıllık Sağkalım
5 - 6	A Sınıfı	~ %100	~ %85
7 - 9	B Sınıfı	~ %81	~ %57
10 - 15	C Sınıfı	~ %45	~ %35

Sınıf A iyi kompanse edilmiş hastalığı, Sınıf B önemli fonksiyonel bozulmayı ve Sınıf C dekompanse hastalığı temsil eder. C sınıfı hastalar genellikle karaciğer nakli için aday olarak kabul edilir.

MELD Skoru ile Karşılaştırma: Günümüzde, özellikle ABD'de karaciğer nakli bekleme listelerindeki önceliği belirlemek için MELD (Model for End-Stage Liver Disease) skoru daha yaygın olarak kullanılmaktadır. MELD skoru, Child-Pugh'dan farklı olarak, sadece objektif laboratuvar değerlerine (Kreatinin, Bilirubin, INR) dayanır ve asit ile ensefalopati gibi subjektif klinik değerlendirmeleri içermez. Ancak Child-Pugh, yatak başında kolayca hesaplanabilmesi ve genel prognozu belirlemedeki gücü nedeniyle klinikte hala yaygın olarak kullanılmaktadır.

Skorun Geliştirilmesi ve Tarihçesi

Günümüzde Child-Pugh olarak bilinen skorun kökeni, 1964 yılında Michigan Üniversitesi'nden cerrahlar Dr. Charles G. Child ve Dr. Robert N. Turcotte'un çalışmalarına dayanmaktadır. İkili, sirozlu hastalarda portal hipertansiyonu tedavi etmek için yapılan portakaval şant ameliyatının riskini öngörmek amacıyla bir skorlama sistemi geliştirdi. Orijinal "Child" veya "Child-Turcotte" skorlaması, bilirubin, albümin, asit, ensefalopati ve hastanın beslenme durumu olmak üzere beş kriter içeriyordu.

1973 yılında, İngiliz bir araştırma grubu, özellikle Dr. Richard N. Pugh önderliğinde, bu skoru kanayan özofagus varisleri olan hastaların prognozunu değerlendirmek için revize etti. Yaptıkları en önemli değişiklik, değerlendirmesi subjektif olabilen "beslenme durumu" kriterini, karaciğerin sentetik fonksiyonunu daha objektif bir şekilde yansıtan "protrombin zamanı" (günümüzde INR ile standardize edilmiştir) ile değiştirmekti. Bu modifikasyon, skorun hem uygulanabilirliğini hem de prognostik gücünü önemli ölçüde artırdı. "Child-Pugh" olarak anılan bu revize edilmiş versiyon, cerrahi risk değerlendirmesinin ötesine geçerek, kronik karaciğer hastalığının genel ciddiyetini belirlemede onlarca yıl boyunca altın standart olarak kabul edildi.

Literatür ve Kaynakça

Child-Pugh skorunun tarihçesi ve klinik uygulamadaki yeri, hepatoloji alanındaki temel yayınlarla belgelenmiştir. Aşağıda skorun orijinal ve revize edilmiş versiyonlarını tanıtan makaleler ile güncel değerlendirmeler yer almaktadır.

Pugh, R. N., Murray-Lyon, I. M., Dawson, J. L., Pietroni, M. C., & Williams, R. (1973). Transection of the oesophagus for bleeding oesophageal varices. The British journal of surgery, 60(8), 646–649. - (Protrombin zamanını ekleyerek günümüzdeki Child-Pugh skorunu oluşturan temel revizyon makalesi.)
Child, C. G., & Turcotte, J. G. (1964). Surgery and portal hypertension. In C. G. Child (Ed.), The liver and portal hypertension (pp. 1-85). Philadelphia: WB Saunders. - (Orijinal Child-Turcotte kriterlerinin ilk kez sunulduğu kitap bölümü.)
Durand, F., & Valla, D. (2005). Assessment of the prognosis of cirrhosis: Child–Pugh versus MELD. Journal of hepatology, 42(Suppl 1), S100-S107. - (Child-Pugh ve MELD skorlarını karşılaştıran ve her birinin avantajlarını tartışan önemli bir derleme.)
European Association for the Study of the Liver. (2018). EASL Clinical Practice Guidelines for the management of patients with decompensated cirrhosis. Journal of hepatology, 69(2), 406-460. - (Dekompense siroz yönetiminde Child-Pugh skorunun rolünü ve yerini belirten güncel Avrupa kılavuzu.)

Child-Pugh Siroz Şiddet Skoru

Sonucu Paylaş veya İşlem Yap

Child-Pugh Skoru Hakkında Detaylar

Skalanın Amacı ve Bileşenleri

Skorun Yorumlanması ve Prognoz

Skorun Geliştirilmesi ve Tarihçesi

Literatür ve Kaynakça