Diltiazem nedir ve ne için kullanılır?

Diltiazem, bir kalsiyum kanal blokeridir. En yaygın kullanım alanı, Atriyal Fibrilasyon (AF) veya Atriyal Flutter gibi ritim bozukluklarında, hızlı olan kalp atım hızını (ventrikül yanıtını) yavaşlatarak kontrol altına almaktır.

Diltiazem kalp hızını nasıl yavaşlatır?

Diltiazem, kalbin elektriksel ileti sistemindeki atriyoventriküler (AV) düğümde kalsiyum kanallarını bloke eder. Bu, kalbin kulakçıklarından (atriyumlar) gelen hızlı ve düzensiz uyarıların karıncıklara (ventriküller) geçişini yavaşlatır ve bir nevi 'fren' etkisi göstererek nabzı düşürür.

Diltiazem infüzyonunun en sık yan etkisi nedir?

Diltiazem infüzyonunun en sık görülen yan etkisi, damarları genişletici etkisine bağlı olarak gelişen hipotansiyondur (kan basıncının düşmesi). Diğer önemli yan etkiler arasında bradikardi (kalp hızının aşırı yavaşlaması) ve kalp blokları bulunur.

Diltiazem hangi durumlarda kullanılmaz (kontrendikedir)?

Diltiazem, dekompanse kalp yetmezliği, kaynağı belirsiz geniş QRS'li taşikardiler ve Wolff-Parkinson-White (WPW) sendromu ile birlikte olan atriyal fibrilasyon gibi durumlarda kesinlikle kullanılmamalıdır.

Diltiazem İnfüzyon Hesaplama

Hesaplanmasını istediğiniz alanı boş bırakın, diğerlerini doldurun.

Diltiazem İnfüzyonu: Atriyal Fibrilasyon (AF) Hız Kontrolü Rehberi

Diltiazem, non-dihidropiridin sınıfı bir kalsiyum kanal blokeridir. Kalp kası hücreleri ve damar düz kas hücrelerindeki L-tipi yavaş kalsiyum kanallarını bloke ederek etki gösterir. Bu blokaj, kalbin ileti sistemi üzerinde belirgin yavaşlatıcı etkilere ve damarlarda gevşemeye (vazodilatasyon) yol açar. Bu özellikleri, onu acil servis ve kardiyoloji pratiğinde, özellikle hızlı ventrikül yanıtlı (HVY) Atriyal Fibrilasyon (AF) veya Atriyal Flutter gibi supraventriküler taşikardilerde (SVT), kalp hızını güvenli bir aralığa çekmek için değerli bir intravenöz (IV) tedavi seçeneği yapar. Bu hesaplama aracı, diltiazem idame infüzyon dozlarını ayarlamak için sağlık profesyonellerine yardımcı olmak amacıyla tasarlanmıştır.

Etki Mekanizması: AV Düğüm Üzerindeki Fren Etkisi

Diltiazem'in antiaritmik etkisinin temelini, kalbin ileti sistemindeki atriyoventriküler (AV) düğüm üzerindeki güçlü etkisi oluşturur. AV düğüm, kalbin kulakçıkları (atriyumlar) ile karıncıkları (ventriküller) arasında bir "elektriksel kapı" görevi görür. Diltiazem, bu kapıdaki kalsiyum kanallarını bloke ederek:

AV Düğüm İletisini Yavaşlatır: Atriyumlardan gelen hızlı ve düzensiz elektriksel uyarıların ventriküllere geçişini yavaşlatır.
Refrakter Periyodu Uzatır: AV düğümün bir uyarıyı geçirdikten sonra bir sonraki uyarıyı alabilmesi için gereken "dinlenme" süresini uzatır.

Bu iki mekanizma sayesinde, atriyal fibrilasyondaki gibi kaotik ve hızlı atriyal uyarıların birçoğu ventriküllere ulaşamaz. Sonuç olarak, ventriküllerin kasılma hızı, yani hastanın nabzı, kontrol altına alınmış olur.

Klinik Kullanım Alanları ve Uygulama Protokolü

Diltiazem infüzyonu, belirli ritim bozukluklarının acil yönetiminde kullanılır:

Atriyal Fibrilasyon veya Flutter'da Hız Kontrolü

En yaygın kullanım alanıdır. Hemodinamik durumu stabil olan (yani kan basıncı çok düşük olmayan) ancak nabzı hızlı (genellikle >100-110/dk) olan hastalarda kalp hızını kontrol altına almak için kullanılır. Tedavi genellikle iki aşamada uygulanır:

Yükleme (Bolus) Dozu: Genellikle 0.25 mg/kg (ortalama bir hasta için yaklaşık 15-20 mg) dozunda, 2 dakika gibi bir sürede yavaş IV puşe şeklinde uygulanır. Gerekirse 15 dakika sonra 0.35 mg/kg'lık ikinci bir bolus dozu yapılabilir.
İdame İnfüzyonu: Başarılı bir hız kontrolü sağlandıktan sonra bu kontrolü sürdürmek amacıyla, genellikle 5 ila 15 mg/saat arasında değişen bir hızda sürekli infüzyon başlanır. Bu hesaplama aracı, bu idame infüzyonu aşamasındaki hız ve doz ayarlarını hesaplamak için kullanılır.

Paroksismal Supraventriküler Taşikardi (PSVT)

AV düğümü içeren dar QRS'li düzenli taşikardileri normal sinüs ritmine döndürmek için (kardiyoversiyon) adenozinden sonra ikinci basamak bir ajan olarak kullanılabilir.

Önemli Kontrendikasyonlar ve Yan Etkiler

Uygulama Uyarısı: Diltiazem, özellikle hızlı IV bolus sonrası belirgin hipotansiyona (düşük tansiyon) neden olabilir. Bu nedenle hastanın kan basıncı ve kalp ritmi uygulama sırasında ve sonrasında yakından izlenmelidir.

Hipotansiyon ve Bradikardi: En sık görülen yan etkilerdir.
Kalp Yetmezliği: Negatif inotropik (kasılma gücünü azaltıcı) etkisi nedeniyle, özellikle ejeksiyon fraksiyonu düşük olan (EF <%40) dekompanse kalp yetmezliği hastalarında durumu kötüleştirebilir ve kullanılmamalıdır.
Geniş QRS'li Taşikardiler: Altta yatan ritmin Ventriküler Taşikardi (VT) olma olasılığına karşı, kaynağı belirsiz geniş QRS'li taşikardilerde diltiazem kullanımı hemodinamik kollapsa yol açabilir ve kontrendikedir.
Wolff-Parkinson-White (WPW) Sendromu: WPW sendromu olan bir hastada gelişen atriyal fibrilasyonda AV düğümü bloke etmek, uyarıların aksesuar yoldan daha hızlı geçmesine ve ölümcül ventriküler fibrilasyona neden olabilir. Bu nedenle kesinlikle kullanılmamalıdır.

Diltiazem'in Geliştirilmesi ve Tarihçesi

Diltiazem, 1960'larda başlayan kalsiyum kanal blokerleri (KKB) alanındaki yoğun araştırmaların bir ürünüdür. İlk KKB olan verapamil'in 1962'de sentezlenmesinin ardından, dünya çapındaki ilaç şirketleri bu yeni ve umut vadeden molekül sınıfı üzerinde çalışmaya başladı. Diltiazem, bu süreçte Japon ilaç firması Tanabe Seiyaku Co., Ltd. (günümüzde Mitsubishi Tanabe Pharma'nın bir parçasıdır) tarafından 1970'lerin başında sentezlendi ve geliştirildi.

İlk olarak 1974'te Japonya'da anjina (göğüs ağrısı) tedavisi için piyasaya sürüldü. Daha sonra yapılan klinik çalışmalar, özellikle AV düğüm üzerindeki belirgin etkilerini ortaya koydu ve bu da onun atriyal fibrilasyon gibi aritmilerin tedavisinde de değerli bir araç olmasını sağladı. 1982 yılında ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanan diltiazem, verapamil ve nifedipin ile birlikte ilk nesil kalsiyum kanal blokerlerinin temel taşlarından biri haline geldi ve kardiyovasküler tıpta yaygın bir kullanım alanı buldu.

Literatür ve Kaynakça

Diltiazemin atriyal fibrilasyonda hız kontrolü amacıyla kullanımı, çok sayıda klinik çalışma ve uluslararası kılavuzlarla desteklenmektedir.

Ellenbogen, K. A., Dias, V. C., Plumb, V. J., Heywood, J. T., & Mirvis, D. M. (1991). A placebo-controlled trial of continuous intravenous diltiazem infusion for 24-hour heart rate control during atrial fibrillation and atrial flutter: a multicenter study. *The American journal of cardiology, 67*(7), 551-555. - (Bu çalışma, 24 saatlik sürekli diltiazem infüzyonunun hız kontrolündeki etkinliğini ve güvenliğini gösteren önemli bir randomize kontrollü çalışmadır.)
The Diltiazem-Atrial Fibrillation/Flutter Study Group. (1989). Efficacy and safety of intravenous diltiazem for treatment of atrial fibrillation and atrial flutter. *The American journal of cardiology, 63*(10), 653-659. - (IV diltiazemin atriyal fibrilasyon ve flutter tedavisindeki etkinliğini ve güvenliğini kanıtlayan temel, çok merkezli çalışmalardan biridir.)
January, C. T., Wann, L. S., Alpert, J. S., et al. (2014). 2014 AHA/ACC/HRS guideline for the management of patients with atrial fibrillation: a report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and the Heart Rhythm Society. *Journal of the American College of Cardiology, 64*(21), e1-e76. - (Atriyal fibrilasyon yönetiminde diltiazem gibi hız kontrol ajanlarının yerini ve kullanımını detaylandıran kapsamlı bir kılavuz.)
Godfraind, T. (2017). Discovery and Development of Calcium Channel Blockers. *Frontiers in Pharmacology, 8*, 286. - (Diltiazemin de içinde bulunduğu kalsiyum kanal blokerlerinin keşif ve geliştirilme sürecini anlatan tarihsel bir derleme.)