Sözel iletişim kuramayan çocuklarda ağrı düzeyini gözlemleyerek değerlendirin.
FLACC, ağrısını sözel olarak ifade edemeyen bebekler (genellikle 2 aydan büyük) ve küçük çocuklar (7 yaşına kadar) için geliştirilmiş davranışsal bir ağrı değerlendirme aracıdır. Ayrıca, bilişsel bozukluğu veya iletişim güçlüğü olan daha büyük yaştaki hastalarda da kullanılabilir. Skala, ağrıyı tahmin etmek için güvenilir olduğu kanıtlanmış beş davranış kategorisinin gözlemlenmesine dayanır.
Ağrı, tüm hastalar için rahatsız edici bir deneyimdir ancak özellikle bebekler ve küçük çocuklar için stresli ve zararlı olabilir. Tedavi edilmeyen ağrı, fizyolojik ve psikolojik olarak olumsuz sonuçlara yol açabilir. FLACC skalası, sağlık profesyonellerine bu hasta grubunda ağrıyı objektif bir şekilde tanıma ve tedaviye verilen yanıtı izleme imkanı sunar. Skalanın adı, değerlendirilen beş kategorinin baş harflerinden oluşur:
Harf | Kategori (İngilizce) | Kategori (Türkçe) | Değerlendirilen Davranış |
---|---|---|---|
F | Face | Yüz | Yüz ifadesi, kaş çatma, çene sıkma gibi bulgular. |
L | Legs | Bacaklar | Bacakların pozisyonu, huzursuzluk, tekmeleme. |
A | Activity | Aktivite | Vücut hareketleri, gerginlik, kıvranma. |
C | Cry | Ağlama | Ağlamanın varlığı, tipi ve şiddeti. |
C | Consolability | Teselli Edilebilirlik | Hastanın dokunma, konuşma gibi yöntemlerle sakinleşebilme derecesi. |
Değerlendirmeyi yapan kişi, çocuğu 1-5 dakika boyunca gözlemler (mümkünse hem istirahat halinde hem de hareket sırasında) ve her kategori için en uygun tanıma karşılık gelen puanı (0, 1 veya 2) verir. Bu beş kategoriden alınan puanlar toplanarak 0 ile 10 arasında bir toplam skor elde edilir.
FLACC skalası, 1990'ların ortalarında, Michigan Üniversitesi C.S. Mott Çocuk Hastanesi'nde görevli bir grup klinisyen ve araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Bu ekibin liderliğini, pediatrik ağrı yönetimi konusunda uzman bir hemşire olan Sandra Merkel yapmıştır. O dönemde, ameliyat sonrası ağrı çeken ancak yaşları veya bilişsel durumları nedeniyle ağrılarını sözel olarak ifade edemeyen çocukların ağrısını güvenilir bir şekilde ölçmek için standart bir yöntemin eksikliği büyük bir sorundu.
Merkel ve ekibi, bu sorunu çözmek için ameliyat sonrası dönemdeki küçük çocukları sistematik olarak gözlemlediler. Ağrı ile en tutarlı şekilde ilişkili olan beş davranışsal göstergeyi (Yüz, Bacaklar, Aktivite, Ağlama ve Teselli Edilebilirlik) belirlediler. Bu beş kategoriye dayalı, basit bir puanlama sistemi oluşturdular. 1997 yılında *Pediatric Nursing* dergisinde yayınlanan orijinal çalışmaları, FLACC skalasının hem geçerli (doğru bir şekilde ağrıyı ölçen) hem de güvenilir (farklı gözlemciler tarafından benzer sonuçlar veren) bir araç olduğunu kanıtladı. Basitliği ve etkinliği sayesinde, FLACC skalası kısa sürede dünya çapında pediatri kliniklerinde, yoğun bakımlarda ve acil servislerde en yaygın kullanılan davranışsal ağrı değerlendirme araçlarından biri haline geldi.
FLACC skalası, geliştirildiği günden bu yana çok sayıda çalışmada doğrulanmış ve pediatrik ağrı yönetiminin temel bir bileşeni olarak kabul edilmiştir.