Morse Düşme Riski Skalası

Morse Düşme Riski Skalası Hakkında Bilgiler

Morse Düşme Riski Skalası (Morse Fall Scale - MFS), hastanede yatan erişkin hastalarda düşme riskini hızlı ve basit bir şekilde değerlendirmek için tasarlanmış, yaygın olarak kullanılan bir tarama aracıdır. Altı maddeden oluşan bu ölçek, hemşireler ve diğer sağlık profesyonelleri tarafından, hastanın potansiyel düşme riskini belirleyerek uygun önleyici tedbirlerin alınmasına olanak tanır.

Skalanın Amacı ve Değerlendirme Kriterleri

MFS'nin temel amacı, düşme riski taşıyan hastaları erken dönemde tespit etmek ve kişiye özel düşme önleme planları oluşturmaktır. Ölçek, aşağıdaki altı alanı sorgular:

Skorlama ve Yorumlama

Her bir maddeden alınan puanlar toplanarak hastanın toplam düşme riski skoru elde edilir. Bu skor, hastanın hangi risk grubuna girdiğini belirler:

• 0 - 24 Puan: Düşük Risk (Standart bakım ve önlemler uygulanır)
• 25 - 45 Puan: Orta Düzey Risk (Standart önlemlere ek olarak orta düzey risk önlemleri uygulanır)
• 46 Puan ve Üzeri: Yüksek Risk (Yüksek riskli hasta için özel düşme önleme protokolleri devreye sokulur)

Yüksek riskli olarak tanımlanan hastalar için yatak kenarlıklarının kaldırılması, yatak alarmı kullanımı, hasta odasının aydınlatılması, kaymaz çorap giydirilmesi ve düzenli tuvalet ihtiyacının karşılanması gibi ek önlemler alınır.

Geliştiricisi: Dr. Janice M. Morse

Morse Düşme Riski Skalası, Kanadalı bir hemşire, araştırmacı ve medikal antropolog olan Dr. Janice M. Morse tarafından 1980'lerin sonunda geliştirilmiştir. Dr. Morse, hasta düşmelerinin sadece bir kaza olmadığını, aksine öngörülebilir ve önlenebilir olaylar olduğunu savunuyordu. Amacı, sağlık profesyonellerinin eline, düşme riski olan hastaları kolayca ve güvenilir bir şekilde belirleyebilecekleri, kanıta dayalı basit bir araç vermektir.

Yaptığı kapsamlı prospektif çalışmalarla, hastanede yatan hastalarda düşmelere katkıda bulunan temel faktörleri belirledi. Bu faktörleri 6 maddelik bir ölçekte birleştirerek, hemşirelik pratiğinde devrim yaratan Morse Düşme Skalası'nı oluşturdu. Dr. Morse'un bu çalışması, hasta güvenliği kültürünün gelişimine önemli bir katkı sağlamış ve düşmelerin önlenmesine yönelik sistematik yaklaşımların temelini atmıştır.

Literatür ve Kaynakça

Morse Düşme Skalası'nın geliştirilmesi, doğrulanması ve klinik uygulamaları hakkında bilgi veren bazı temel akademik kaynaklar aşağıda listelenmiştir.

• Morse, J. M., Morse, R. M., & Tylko, S. J. (1989). Development of a scale to identify the fall-prone patient. The Canadian Journal on Aging / La Revue canadienne du vieillissement, 8(4), 366-377. - (Ölçeğin geliştirilmesini ve ilk validoasyonunu açıklayan orijinal makale.)
• Morse, J. M., Black, C., Oberle, K., & Donahue, P. (1989). A prospective study to identify the fall-prone patient. Social Science & Medicine, 28(1), 81-86. - (Skalanın geliştirildiği prospektif çalışmanın detaylarını sunan önemli bir yayın.)
• Schwendimann, R., De Geest, S., & Milisen, K. (2006). Evaluation of the Morse Fall Scale in hospitalized acute care patients. Age and Ageing, 35(3), 311-313. - (Ölçeğin akut bakım hastalarındaki geçerliliğini değerlendiren bir çalışma.)
• Kim, E. A., Mordiffi, S. Z., Bee, W. H., Devi, K., & Evans, D. (2007). Evaluation of three fall-risk assessment tools in an acute care setting. Journal of Advanced Nursing, 60(4), 427-435. - (Morse Düşme Skalası'nı diğer düşme riski araçlarıyla karşılaştıran bir çalışma.)