Derin Ven Trombozu (DVT) şüphesi olan hastalarda ön test olasılığını belirleyin.
Wells Kriterleri, bacakta şişlik, ağrı gibi semptomlarla başvuran hastalarda Derin Ven Trombozu'nun (DVT) klinik (ön test) olasılığını standardize etmek için kullanılan bir klinik karar verme aracıdır. Bu skorlama sisteminin amacı, tek başına DVT tanısı koymak değil, hastaları düşük, orta ve yüksek olasılıklı gruplara ayırarak gereksiz tanısal testlerin önüne geçmek ve tanı sürecini daha verimli hale getirmektir.
Bacakta pıhtı (trombüs) şüphesiyle gelen her hastaya doğrudan görüntüleme (Doppler ultrasonografi) yapmak yerine, Wells kriterleri kullanılarak bir ön değerlendirme yapılır. Toplam skor, hastayı DVT için risk gruplarına ayırır ve bu da sonraki adımı belirler.
| Wells Skoru | Klinik Olasılık | DVT Prevalansı | Önerilen Yönetim |
|---|---|---|---|
| ≤ 0 | Düşük Olasılık | ~ %5 | Hassasiyeti yüksek bir D-dimer testi yapılır. D-dimer negatif ise DVT büyük ölçüde dışlanır. Pozitif ise ultrasonografi gerekir. |
| 1 - 2 | Orta Olasılık | ~ %17 | Hassasiyeti yüksek bir D-dimer testi veya doğrudan kompresyon ultrasonografisi yapılabilir. |
| ≥ 3 | Yüksek Olasılık | ~ %50-75 | Doğrudan kompresyon ultrasonografisi yapılmalıdır. Bu grupta D-dimer testinin tanısal değeri düşüktür. |
Modern pratikte, genellikle 2 seviyeli bir yaklaşım kullanılır: Skor < 2 ise "DVT Olası Değil" (D-dimer ile başlanır), Skor ≥ 2 ise "DVT Olası" (doğrudan ultrasonografi ile başlanır).
Wells Kriterleri, adını Kanadalı bir hekim ve tromboz alanında önde gelen bir araştırmacı olan Dr. Philip S. Wells'ten almaktadır. Dr. Wells ve Ottawa Üniversitesi'ndeki ekibi, 1990'ların sonu ve 2000'lerin başında venöz tromboembolizm (VTE), yani DVT ve PE tanısını standardize etmek ve rasyonelleştirmek amacıyla bir dizi çalışma yürüttüler. O dönemde, VTE tanısı büyük ölçüde hekimin subjektif yargısına dayanıyordu ve bu durum gereksiz görüntüleme testlerinin sıkça yapılmasına neden oluyordu.
Dr. Wells'in amacı, hastanın öyküsü ve basit fizik muayene bulgularını kullanarak VTE olasılığını objektif bir şekilde puanlayabilen basit klinik tahmin kuralları oluşturmaktı. Bu çabalar sonucunda, hem DVT hem de PE için ayrı ayrı Wells Kriterleri geliştirildi. 1997'de *The Lancet*'te yayımlanan DVT için Wells Kriterleri, klinisyenlere DVT şüphesi olan bir hastaya yaklaşımda net bir yol haritası sunarak, D-dimer ve ultrasonografi gibi kaynakların daha akılcı kullanılmasını sağladı ve dünya çapında acil tıp ve iç hastalıkları pratiğinde standart bir araç haline geldi.
Wells Kriterleri'nin (DVT) geliştirilmesi, doğrulanması ve klinik uygulamadaki yeri hakkında bilgi veren bazı temel akademik kaynaklar aşağıda listelenmiştir.