Serbest Meslek Makbuzu (SMM) Hesaplama

Serbest Meslek Makbuzu Hesaplama: 2025 Yılına Uygun Kapsamlı Rehber

Serbest meslek makbuzu hesaplama aracı, doktor, avukat, danışman, yazılımcı, mimar, sanatçı ve diğer serbest çalışanların düzenledikleri makbuzlarda brüt–net ayrımını, stopaj (gelir vergisi kesintisi) ve KDV tutarlarını otomatik şekilde hesaplamaya yarar. Bu rehber, makbuzun yasal dayanağından hesaplama formüllerine, e-Makbuz kullanımından 2025 yılına ait güncel oranlara kadar detaylı bilgi sunar.

Serbest Meslek Makbuzu Nedir?

Serbest meslek erbaplarının verdikleri hizmetler karşılığında kesmek zorunda oldukları yasal belgedir. Makbuzda mutlaka brüt hizmet bedeli, KDV oranı, stopaj oranı ve net tahsilat gösterilmelidir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 67. maddesi uyarınca serbest meslek faaliyetlerinde stopaj uygulaması yapılır.

Makbuzda Yer Alan Temel Unsurlar

• Brüt Hizmet Bedeli: Hizmet karşılığı alınan toplam tutar.
• Stopaj: İşveren tarafından brüt bedel üzerinden kesilerek vergi dairesine ödenir.
• KDV: Hizmetin türüne göre %20 (genel oran) veya %10, %1 gibi indirimli oranlar uygulanabilir.
• Net Tahsilat: Brüt bedelden stopaj düşülüp KDV eklenerek elde edilen tutardır.

Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Hesaplanır?

Formül:

Net Tahsilat = Brüt Hizmet Bedeli – Stopaj + KDV

Stopaj, brüt tutar üzerinden %20 (bazı mesleklerde farklı oranlar olabilir) olarak hesaplanır. KDV ise hizmet türüne göre değişir ve genellikle %20’dir. Örnek: Brüt 10.000 TL hizmet bedeli için stopaj 2.000 TL, KDV 2.000 TL, net tahsilat ise 10.000 – 2.000 + 2.000 = 10.000 TL olur.

2025 Yılı Güncel Oranlar

• Stopaj: %20 (serbest meslek kazançlarında standart)
• KDV: Genel oran %20; sağlık ve eğitim gibi bazı hizmetlerde %10, belirli meslek gruplarında %1 olabilir.

E-Makbuz ve Dijital Uygulamalar

2020’den itibaren birçok serbest meslek erbabı için e-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) zorunlu hale gelmiştir. GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) portali, özel entegratör yazılımları ve muhasebe programları üzerinden düzenlenebilir. e-Makbuz, kağıt makbuzla aynı hukuki geçerliliğe sahiptir.

Örnek Hesaplama Senaryoları

• Örnek 1: Brüt 15.000 TL → Stopaj 3.000 TL, KDV 3.000 TL → Net 15.000 TL.
• Örnek 2: Brüt 8.000 TL (eğitim hizmeti, %10 KDV) → Stopaj 1.600 TL, KDV 800 TL → Net 7.200 + 800 = 8.000 TL.

SSS – Sık Sorulan Sorular

• Makbuz kesmek zorunlu mu? Evet, serbest meslek erbapları verdikleri her hizmet için makbuz kesmek zorundadır.
• Stopajı kim öder? Stopaj işveren tarafından kesilip vergi dairesine ödenir.
• KDV’yi kim öder? KDV, hizmeti alan tarafından tahsil edilir ancak serbest meslek erbabı makbuzda gösterir.
• E-SMM nasıl düzenlenir? GİB portalı, özel entegratörler veya muhasebe yazılımları üzerinden kolayca düzenlenebilir.
• Brüt üzerinden mi net üzerinden mi hesap yapılır? Her zaman brüt tutar üzerinden hesap yapılır.

SEO Odaklı Anahtar Kelimeler

“serbest meslek makbuzu hesaplama”, “stopaj hesaplama”, “brüt net serbest meslek makbuzu”, “e-SMM nasıl düzenlenir”, “makbuzda KDV hesaplama” gibi terimler bu metne doğal şekilde yerleştirilmiştir.

Sonuç

Serbest meslek makbuzu hesaplama aracı, stopaj ve KDV oranlarını otomatik uygulayarak serbest meslek erbaplarının hızlı, doğru ve mevzuata uygun makbuz düzenlemesini kolaylaştırır. Böylece vergi yükümlülükleri şeffaf şekilde yerine getirilir.