Kan grubunuzu seçin ve kimlere kan verip kimlerden alabileceğinizi öğrenin.
Kan grubu uyumu hesaplama aracı, ABO ve Rh sistemlerini temel alarak “Hangi gruba kan verebilirim, kimlerden kan alabilirim?” sorularını saniyeler içinde yanıtlar. Klinik transfüzyon pratiğinde uyum yalnızca tablo bilgisinden ibaret değildir; laboratuvar tiplemesi, antikor taraması ve cross-match testleri ile doğrulama şarttır. Bu metin; eritrosit transfüzyonu özelinde genel kuralları sadeleştirirken, 2025’te kan ve kan bileşenlerinin kullanımındaki trendleri, hasta güvenliği odaklı uygulamaları ve sık karıştırılan noktaları anlaşılır biçimde özetler. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
ABO sisteminde eritrositlerin yüzeyinde A ve/veya B antijenleri bulunur. Plazmada ise doğal antikorlar (anti-A ve/veya anti-B) yer alır. Örneğin A grubunda eritrositler A antijenini taşır, plazmada anti-B antikoru bulunur. Bu nedenle A grubuna B antijeni taşıyan kan verilirse immün sistem hızla reaksiyon verir. ABO uyumu, transfüzyon güvenliğinin omurgasıdır.
Rh faktörü; eritrosit yüzeyindeki D antijeninin varlığı (+) veya yokluğu (-) ile ifade edilir. Rh (-) bireyler normalde anti-D antikoru taşımaz; ancak Rh (+) kanla temas sonrası duyarlılaşıp antikor geliştirebilirler. Bu durum, özellikle gebelikte Rh uyuşmazlığı ve tekrarlayan transfüzyonlarda klinik önem taşır. Rh (-) alıcıya, güven için tercihen Rh (-) eritrosit verilir.
0 Rh (-) eritrositleri acil durumlarda “genel verici” olarak bilinir; çünkü A/B ve Rh antijenlerini taşımaz. AB Rh (+) ise “genel alıcı” kabul edilir; A, B ve Rh antijenlerinin tümüne sahip olduğu için alıcı plazmasında bunlara karşı doğal antikor yoktur. Bununla birlikte, doku ve antikor düzeyi gibi bireysel farklılıklar nedeniyle nihai karar laboratuvar ve hekim kontrolü ile verilmelidir. Aracınız bu genel ilkeleri temiz bir arayüzde özetler. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Uyumluluk tablosu iki başlık altında sunulur: “Kan verebileceği gruplar” ve “Kan alabileceği gruplar”. Örneğin A+ birey, A+ ve AB+ gruplarına kan verebilir; A+, A-, 0+ ve 0- gruplardan kan alabilir. A- birey ise A-, A+, AB- ve AB+’ya verebilir; güvenli alımda A- ve 0- tercih edilir. Kılavuz niteliğindeki bu bilgiler, aracın çıktı panelinde liste halinde görünür.
Sağlık bilişiminde izlenebilirlik ve hasta güvenliği başlıkları biyolojik ürünlerde kritik hâle geldi. Kan bankacılığında barkod/QR kod, zincir izleme ve stok yönetimi altyapıları standartlaşıyor. Ayrıca kan bileşeni bazlı kullanımlar (eritrosit süspansiyonu, trombosit, taze donmuş plazma) klinik gereksinime göre özelleştiriliyor. Bağışçı tarafında randevu uygulamaları, anlık stok duyuruları ve lokasyon tabanlı çağrılar yaygınlaşıyor. Bu dönüşüm, doğru gruptan doğru bileşenin hızla teminini kolaylaştırıyor.
Bu araç eritrosit odaklı anlatımı sadeleştirir. Ancak klinikte plazma ve trombosit ürünlerinin ABO/Rh uyumu farklı kurallara tabidir. Örneğin plazmada alıcıya verilecek antikor yükü dikkate alınır. Bu farklar, laboratuvar ve hekim değerlendirmesiyle yönetilir; araç sonuçları tıbbi karar değildir.
Rh (-) annenin Rh (+) fetus taşıması hâlinde, doğum/kanama/ameliyat gibi durumlarda fetusa ait eritrositler anne dolaşımına geçebilir; anne bağışıklık sistemi anti-D antikoru geliştirebilir. Uygun zamanda yapılan Rh immün globulin profilaksisi ile risk azaltılır. Bu durum transfüzyon kurallarından bağımsız özel bir izlem alanıdır.
Menüden kan grubunuzu seçtiğinizde sistem, verici ve alıcı listelerini otomatik üretir. Örneğin 0+ kullanıcı; 0+ ve 0-’dan alabilir, A+, B+, AB+ ve 0+’a verebilir. 0- kullanıcı; yalnızca 0-’dan almalı, ancak “genel verici” olarak tüm gruplara verebilir. Ara yüz bu bilgileri, hataya açık manuel tablo takibine gerek bırakmadan sunar. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
Kan; üretilemeyen, yalnızca bağışla temin edilebilen hayati bir kaynaktır. Doğru uyum, doğru bileşen ve doğru zamanlama üçlüsü hayat kurtarır. Bölgesel stok dalgalanmalarında gönüllü bağışçılar kritik rol üstlenir. Rutin sağlık kontrolleri, yeterli sıvı alımı ve uygun aralıklarla bağış; sürdürülebilir tedarik için önemlidir.
Aracımız eğitim amaçlıdır; kişisel tıbbi durumlar, kronik hastalıklar ve ilaçlar uyum ve transfüzyon kararını etkileyebilir. Klinik süreçte kan bankası uzmanları ve hekimler nihai kararı verir. Bu nedenle araç sonuçları yön gösterici olup, resmî protokollerin yerine geçmez.
“kan grubu uyumu”, “0 rh negatif genel verici”, “ab rh pozitif genel alıcı”, “kan bağışı kimden kan alınır”, “kan uyumluluk tablosu” gibi anahtar kelimeler metin içine doğal yerleştirilmiştir. Ek olarak “ABO Rh uyumsuzluğu”, “cross-match nedir”, “eritrosit transfüzyonu kuralları” gibi uzun kuyruklu aramalar da hedeflenmiştir.
Kan uyumu hesaplayıcı, temel ABO/Rh uyumluluk mantığını hızla görselleştirerek karar destek sağlar. Yine de klinik gerçeklikte laboratuvar testleri ve hekim onayı olmazsa olmazdır. Araç; hasta güvenliği kültürünü desteklemeyi, bağış farkındalığını artırmayı ve bilgiye hızlı erişimi amaçlar.