Başlangıç ve varış ilini seçerek kuş uçuşu ve karayolu mesafesini hesaplayın.
Türkiye'nin coğrafi yapısı ve ulaşım ağları, iller arası seyahatlerde farklı rotaların ve mesafelerin değerlendirilmesini gerektirir. Bu kapsamlı rehber, kuş uçuşu ve karayolu mesafe hesaplamalarından alternatif güzergah seçeneklerine, yolculuk planlamasından yakıt maliyetlerinin tahminine kadar tüm detayları içermektedir. İş seyahati planlayanlar, tatil rotası oluşturanlar veya lojistik hesaplamalar yapanlar için temel bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
Kuş uçuşu mesafe ile karayolu mesafe arasındaki fark, coğrafi engeller ve ulaşım altyapısının gelişmişlik düzeyine göre değişiklik gösterir. Örneğin Ankara-İstanbul arası kuş uçuşu 350 km iken, karayolu mesafesi otobana göre 450 km, alternatif yollarla 500 km'yi bulabilir. Dağlık bölgelerde bu fark daha da artar (Rize-Erzurum arası kuş uçuşu 160 km, karayolu 250 km). Köprü ve tüneller ise mesafeleri kısaltır (İzmit-İzmir arası Osmangazi Köprüsü ile 300 km'ye düşmüştür).
Türkiye'de doğu-batı ekseninde üç ana koridor bulunur: Kuzeyde TEM otoyolu (Edirne-Ankara-Samsun), ortada D200/E96 (İstanbul-Ankara-Adana), güneyde D400/E87 (İzmir-Antalya-Mersin). İç Anadolu'dan Doğu Anadolu'ya geçişte Sivas-Erzurum kara yolu kritik öneme sahiptir. Akdeniz-Ege bağlantısında ise Denizli üzerinden iki alternatif mevcuttur. Karadeniz sahil yolu (D010) pek çok viraj nedeniyle mesafe/tahmini süre oranı en yüksek olan güzergahtır.
Günümüzde OpenStreetMap, Google Maps ve Yandex Haritalar gibi dijital platformlar gerçek zamanlı trafik verileriyle daha doğru süre tahminleri yapabilmektedir. OSRM (Open Source Routing Machine) gibi açık kaynaklı yönlendirme motorları, milyonlarca nokta arasında en optimize rotayı saniyeler içinde hesaplayabilir. Lojistik firmaları artık yapay zeka destekli sistemlerle yakıt tüketimini bile hesaba katarak rota optimizasyonu yapmaktadır. Uydu görüntüleriyle yol durumu analizleri de mesafe tahminlerinin doğruluğunu artırmaktadır.
Uzun mesafe yolculuk planlarken sadece kilometreyi değil, yolun profilini de göz önünde bulundurmak gerekir. Bolu Dağı gibi dik rampalar yakıt tüketimini %30-50 artırabilir. Köy yolları ve stabilize yollar ortalama hızı düşürerek tahmini varış süresini uzatır. Sınır kapılarına yakın güzergahlarda (Edirne, Hatay) gümrük kontrolleri beklenmedik gecikmelere neden olabilir. Kış aylarında Doğu Anadolu yollarında zincir takma ve kar mücadelesi için ek süre hesaba katılmalıdır.
Yakıt maliyetini etkileyen temel faktörler; mesafe, aracın ortalama tüketimi, yol profilidir. Düz yolda 100 km'de 7 litre tüketen bir araç, dağlık yolda 10 litreye kadar çıkabilir. Hava koşulları da tüketimi etkiler (rüzgar %5-10, yağmur %7-12 artış). Lastik basıncının düşük olması, bagaj yükü ve klima kullanımı da yakıt tüketimini artırır. Örneğin İstanbul-Ankara arası 450 km'yi ortalama 7 litre/100km tüketimle 31.5 litre yakıtla gidebilen bir araç, bu mesafenin yakıt maliyetini yaklaşık 500-600 TL olarak hesaplayabilir (2023 yakıt fiyatlarıyla).
Cumhuriyetin 100. yılına kadar tamamlanması planlanan projelerle Türkiye'nin ulaşım ağı önemli ölçüde gelişecek. Kuzey Marmara Otoyolu, İzmir-Çeşme Otoyolu ve Mersin-Antalya Otoyolu gibi projeler tamamlandığında batı-doğu ve kuzey-güney bağlantıları güçlenecek. Yüksek Hızlı Tren ağının genişlemesi (Ankara-Sivas, Ankara-İzmir hatları) şehirlerarası ulaşım sürelerini kısaltacak. Ayrıca akıllı ulaşım sistemleri ve elektrikli araç şarj altyapısının yaygınlaşmasıyla seyahat deneyimi daha verimli hale gelecek.