İki konum arasında karayolu mesafesini ve tahmini seyahat sürelerini hesaplayın.
Günümüzde seyahat planlaması yaparken mesafe ve süre hesaplamaları, teknolojinin sunduğu imkanlarla büyük ölçüde kolaylaşmıştır. Bu kapsamlı rehber, karayolu mesafe hesaplamalarının arkasındaki bilimden alternatif rota seçeneklerine, trafik verilerinin kullanımından yakıt maliyeti tahminlerine kadar tüm detayları içermektedir. İş seyahati planlayanlar, tatil rotası oluşturanlar veya lojistik hesaplamalar yapanlar için temel bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
Karayolu mesafesi hesaplanırken, iki nokta arasındaki tüm olası rotalar değerlendirilir ve en optimize olanı seçilir. Dijkstra algoritması gibi grafik teorisi yöntemleri, yol ağını düğümler (kavşaklar) ve kenarlar (yollar) olarak modelleyerek en kısa yolu bulur. Modern yönlendirme sistemleri, yol kalitesi, hız limitleri, trafik yoğunluğu gibi faktörleri de hesaba katarak sadece en kısa değil, en hızlı rotayı da önerebilir.
Günümüzde akıllı yönlendirme sistemleri, anonim kullanıcı verileri, yol sensörleri ve tarihsel trafik modellerini analiz ederek gerçek zamanlı tahminler yapabilmektedir. Örneğin sabah saatlerinde şehir merkezine giriş yolları, akşam saatlerinde ise çıkış yolları daha yoğun olacaktır. Hava durumu (yağmur, kar) de trafik akışını etkileyen önemli bir faktördür. Bu veriler sayesinde sistemler, olası trafik sıkışıklıklarını öngörerek alternatif rotalar önerebilir.
Aynı mesafe için farklı ulaşım türlerinin süreleri değişiklik gösterir. Özel araçla 300 km'lik bir mesafe otoyolda 3 saat, devlet yolunda 4 saat sürebilir. Toplu taşıma ile bu süre aktarmalara bağlı olarak 5-6 saate çıkabilir. Bisiklet için ortalama 20 km/s hızla 15 saat, yürüyüş için 5 km/s hızla 60 saat sürebilir. Lojistik firmaları ağır tonajlı araçlar için daha dikensiz güzergahları tercih ederken, acil kuryeler trafiğe daha dayanıklı motosiklet rotalarını kullanır.
Türkiye'de 2023 itibarıyla 2.500 km otoyol, 30.000 km devlet yolu ve 1.200 km hızlı tren hattı bulunmaktadır. 2050 vizyonu kapsamında otoyol ağının 5.000 km'ye, hızlı tren ağının 10.000 km'ye çıkarılması hedeflenmektedir. Yapımı devam eden Kuzey Marmara Otoyolu, İzmir-Çeşme Otoyolu ve Mersin-Antalya Otoyolu gibi projeler tamamlandığında, şehirlerarası ulaşım süreleri önemli ölçüde kısalacaktır. Akıllı ulaşım sistemleri sayesinde trafik yönetimi daha verimli hale gelecektir.
Uzun mesafe yolculuk planlarken sadece mesafe ve süreyi değil, yol profilini de göz önünde bulundurmak gerekir. Bolu Dağı geçişi gibi dik rampalar yakıt tüketimini %30-50 artırabilir. Köy yolları ve stabilize yollar ortalama hızı düşürerek tahmini varış süresini uzatır. Kış aylarında Doğu Anadolu yollarında zincir takma ve kar mücadelesi için ek süre hesaba katılmalıdır. Elektrikli araç kullanıcıları şarj istasyonlarının konumlarını önceden planlamalıdır.
Yapay zeka destekli yönlendirme sistemleri, tarihsel verileri analiz ederek kişiselleştirilmiş rota önerileri sunabilmektedir. Örneğin sık sık mola veren sürücüler için dinlenme tesislerinin olduğu güzergahlar önerilir. Elektrikli araçlar için enerji tüketimini minimize eden rotalar oluşturulabilir. Otonom araçlar ise V2V (araçtan araca) ve V2I (araçtan altyapıya) iletişim sayesinde gerçek zamanlı trafik verilerini paylaşarak kolektif rota optimizasyonu yapabilmektedir.