Gelir Vergisi Hesaplama

Gelir Vergisi Hesaplama: 2025 İçin Kapsamlı Rehber (Ücret, Serbest Meslek, Kira, Ticari Kazanç)

Gelir vergisi hesaplama aracı; ücretlilerden serbest meslek erbabına, gayrimenkul sermaye iradı (kira) sahiplerinden ticari kazanç sahiplerine kadar farklı gelir unsurlarını progressif tarifeye göre tek ekranda hesaplamanıza yardımcı olur. 2025 yılında gelir vergisi matrahları, istisnalar, indirimler ve beyan süreçleri dijitalleşme ile daha görünür hale geldi. Bu rehber; tarife dilimleri mantığını, asgari ücret istisnasını, ücrette kümülatif vergi matrahını, götürü‑gerçek gider seçimlerini, tevsik ve e‑Beyan pratiklerini güncel yaklaşımla özetler.

Gelir Vergisinin Temeli: Beyan ve Tarife

Gelir vergisi, bir takvim yılı içinde elde edilen kazanç ve iratların toplamı üzerinden artımlı oranlı (progressif) tarife ile hesaplanır. Tarifede dilimler ve bunlara karşılık gelen oranlar vardır; matrahınız dilimlere dağıtılarak her dilimdeki kısmı o dilimin oranıyla vergilenir. Ücretlilerde yıl içinde bordro üzerinden tevkifat yapılır; beyannameye tabi gelirlerde yıl sonunda yıllık gelir vergisi beyannamesi verilir.

2025’te Ücretlerde Kümülatif Matrah ve Asgari Ücret İstisnası

Ücretlilerde kümülatif gelir vergisi matrahı, yıl içinde büyür ve bir üst dilime geçişler vergi oranını artırabilir. Asgari ücret istisnası nedeniyle belirlenen tutara isabet eden ücret kısmı gelir ve damga vergisinden istisna edilebilir. Aracımız; aylık brüt ücret, ay sayısı, ikramiye ve yan hakları dikkate alarak kümülatif simülasyon üretir ve her ayın tahmini vergi kesintisini grafikleştirir.

Ücret Dışındaki Gelirler: Kira, Serbest Meslek, Ticari Kazanç

• Kira (GMSİ): Konut/işyeri ayrımı, istisna tutarı, götürü gider (%x) veya gerçek gider tercihi; stopaj mahsubu (işyeri kiralarında).
• Serbest Meslek: Hasılat − giderler = safi kazanç; stopajla tevkif edilen vergilerin mahsubu; mesleki giderlerin tevsiki.
• Ticari Kazanç: Basit usul/gerçek usul ayrımı, geçici vergi dönemi, amortisman ve stok düzeltmeleri.

Matrah Nasıl Hesaplanır? (Genel Şema)

1. Gelir unsurlarını toplayın (ücret, kira, serbest meslek, ticari, menkul sermaye iradı vb.).
2. İlgili istisna ve indirimleri uygulayın (konut kira istisnası, bağış ve yardımların belirli oranları, eğitim‑sağlık giderleri vb. mevzuata uygun olanlar).
3. Kalan tutarı tarife dilimlerine dağıtın ve her dilimin oranıyla vergiyi hesaplayın.
4. Yıl içinde tevkif edilen vergileri (stopaj) mahsup edin; kalan çıkarsa ödeyin, fazla ise iade talep edebilirsiniz.

2025 Dijitalleşme: e‑Beyan, e‑Tebligat, e‑Defter

Beyan ve ödeme süreçleri İnteraktif Vergi Dairesi ve e‑Beyanname sistemleri üzerinden yürütülür. Aracımız, çıktı ekranında “beyan rehberi” ve “kontrol listesi” sunar: IBAN doğrulama, stopaj mahsup çizelgesi, belge tevsiki, gider sınıflaması, amortisman planları vb.

Ücretliler İçin Örnek (Kümülatif)

Brüt 50.000 TL/ay alan bir çalışanın 12 ay simülasyonunda; yıl içi ikramiye/primler eklendiğinde kümülatif matrahın üst dilimlere geçişi hızlanabilir. Asgari ücret istisnası, belirlenen aylık tutar kadar vergi dışı bırakır. Araç, aylık bordro kırılımında matrah, dilim, oran, hesaplanan vergi, mahsup/istihkak kalemlerini tablo halinde verir.

Kira Geliri (GMSİ) Örneği

• Konut: Brüt 180.000 TL/yıl, istisna tutarı düşüldükten sonra kalan kısma götürü gider (%x) veya gerçek gider uygulanır; tarife ile vergi hesaplanır.
• İşyeri: Brüt 360.000 TL/yıl; kiracı stopaj kesmişse (ör. %20) yıllık beyanda bu stopaj mahsuba konu edilir; kalan vergi hesaplanır.

Serbest Meslek Örneği

Brüt hasılat 1.200.000 TL; giderler 300.000 TL; safi 900.000 TL. Yıl içinde kesilmiş stopaj (ör. %20 tevkifatlı faturalar) 180.000 TL ise, tarife sonucundaki vergiden mahsup edilir. İade hakkı doğarsa iade sürecinde tevsik önemlidir.

İndirim ve İstisnalar: Dikkat Edilecekler

• Konut kira istisnası: Sadece konut gelirinde ve şartlar sağlanırsa uygulanır.
• Bağış‑yardım: Kanunla belirlenen oran ve üst sınırlara tabidir.
• Eğitim‑sağlık: Belgelendirme ve üst sınır kurallarına dikkat edilmelidir.
• Asgari ücret istisnası (ücretliler): Mevcut uygulama çerçevesinde aylık istisna kısmı hesaplamadan düşebilir.

Sık Yapılan Hatalar

1. Dilim atlaması: Toplam matrahı tek orandan hesaplamak.
2. Mahsup unutmak: Yıl içi stopajları düşmeden vergi ödemek.
3. Gider tevsiki: Belgesiz giderleri gerçek gider yazmak.
4. Yan hakları atlamak: Ücret simülasyonunda yan hak/primleri dikkate almamak.
5. İstisna koşullarını yanlış uygulamak: Konut istisnasını işyeri kira gelirine uygulamak gibi.

Adım Adım Kullanım

1. Gelir türlerini ekleyin: ücret, kira (konut/işyeri), serbest meslek, ticari, menkul sermaye.
2. Yıl içi tevkifat/stopajları girin (ücret bordroları, GMSİ stopajları).
3. İstisna/indirim kalemlerini işaretleyin (koşulları sağlayanlar).
4. Hesaplayın: Tarife dilimlerine dağıtım, ödenecek/mahsuba kalan vergi, iade ihtimali.
5. PDF/Excel çıktısı alın; beyan öncesi kontrol listesiyle karşılaştırın.

2025 Trendleri: Otomatik Veri Entegrasyonu

Banka faizleri, BES katkı payları, tevkifatlı e‑faturalar gibi veriler için otomatik import beklentisi yükseldi. Aracın “.csv‑e‑fatura” içe aktarma özelliği, stopaj mahsubunu ve gider sınıflamasını hızlandırır.

SEO Anahtar Kelimeler

gelir vergisi hesaplama 2025, kümülatif matrah, asgari ücret istisnası, kira geliri beyanı, serbest meslek stopaj mahsubu, gelir vergisi dilimleri 2025

Özet

Gelir vergisi hesaplama aracı; farklı gelir türlerini tek ekranda birleştirir, tarife dilimlerine dağıtır, stopaj mahsubunu uygular ve 2025’in dijital beyan pratiklerine uygun çıktılar üretir. Doğru veri ve tevsikle hatasız beyan mümkündür.